Tevhid, cemin ana bölümlerinden birisidir. Bu bölümde Alevi
inanışının esası olan “Varlığın Birliği” ilkesi, sembollerle, müzik, semah ve deyişlerle
ortaya konur. Hakk’ı tanımaktır. O tektir. Evreni o yaratmıştır. Her şey ona muhtaçtır.
Rahim ve Rahman olan odur. Esirgeyen bağışlayan da odur. Ondan öncesi ve
sonrası yoktur. Tevhid, cemin merkezidir. Varlığın yaratan ve yaratılan olarak ayrı
ayrı görülmesini reddeder. Bunu ikilik olarak görür. Kısacası tevhide göre, yaratan
ve yaratılan tektir. Aynı bütünün parçalarıdır. Tıpkı Hz. Muhammed ve Hz. Ali için
söylenen elmanın iki parçaları olarak “Ete, kemiğe büründü yeryüzünde göründü.
Yaratılan yaratandan gelmiştir ve ona dönecektir.” ifadesinde olduğu gibi.

Varlığın birliği, her ne kadar Hallacı Mansur tarafından “Ene-l Hak” (Ben
Hakk’ım) diye ifade edilse de, diğer taraftan da “La Mevcuda illallah” (Allah’tan başka
mevcut yoktur) diye de ifade edilir. Hak-Muhammed-Ali üçlemesindeki ifadede
Tevhit, Nübüvvet ve İmamete vurgu yapılmaktadır. Tevhit Allah, Nübüvvet Muhammed,
İmamet ise İmamların atası Hz. Ali’dir. 

Kelime-i Tevhit: Lailahe İllallah, Muhammeden Resulullah, Aliyyün Veliyullah

Anlamı ise: Allah birdir, Hz. Muhammed O’nun Peygamberidir, Hz. Ali de O’nun Velisidir.

Düvaz, halk edebiyatı nazım şeklidir. Farsça on iki anlamına
gelen Düvazdehin kısaltılmış söylenişidir. Düvaz İmam, cemde söylenen ve On
İki İmam’ın adlarının geçtiği ve On İki İmamı öven deyişlerdir. Bu şiir-müzik türü,
cemlerin en temel müziklerindendir. Düvaz İmam bir çeşit dua olarak da kabul
edilebilir.

Güncel yaşamı Alevi felsefesine göre tasvir eden, serbest konulu, az
da olsa öğretici yönü bulunan ve Aleviliği çağrıştıran müzik ve şiir biçimidir. Edebî
türlerden en yaygın olanıdır. Nefes ise düvaz imam ve deyişin alt tanımlamalarıdır.

Cem başladıktan ve öncelikli olarak yapılması gerek hizmetler tamamlandıktan
sonra, boş kalan zamanlarda sohbet ve muhabbet ortamına başlarken
dedeye ve cemde bulunan canlara hoş geldin anlamında söylenen deyişlere sefalama
denir. Sefalamalar genelde saz eşliğinde âşıklar tarafından söylenir. Dede de cemde
bulanan tüm canlara hitaben karşılık verebilir.

Sözlük anlamı olarak aynı dinin içinde birtakım yorum ve uygulama
farklılıklarına dayanan, bazı ilkelerde birbirinden ayrılan Tanrı’ya ulaşma ve onu
tanıma yollarından her biridir (Mevlevi tarikatı. Bektaşi tarikatı gibi). Türkiye’deki
Alevilerin bir bölümü, Aleviliğin tarikat olmadığını savunmaktadır. Çünkü tarikat
deyince onların aklına Nurculuk, Nakşibendîlik gibi Sünni yapılar gelmektedir. Buradaki
yanılgı da Sünni sözlüğünü kullanmanın bir sonucudur. Oysa Alevilik kendi-
sini bir tarikat olarak tanımlar. Yola giriş töreni de tarikata giriş olarak telaffuz edilir.
Tarikat, Arapça bir terimdir. Yol anlamındaki ‘tarik’ten türemiştir. Sünni terminolojiyi
kullanmak istemeyen Aleviler tarikat yerine “tarik-i müstakim” (dosdoğru yol)
ifadesini de kullanırlar.