Konuyu Oyla:
  • Toplam: 0 Oy - Ortalama: 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Pir Ahmet Efendi Ocağı
#1
DSC02238-1078x516.jpg

Sunullâh-ı Gaybî (ö.1676’dan sonra), 17. yüzyılda yaşamış Türk tasavvuf edebiyatının ileri

gelen isimlerindendir. Gaybî’nin babası, “Müftî Derviş” lakabıyla meşhur Çavdaroğlu
Ahmed b. Beşir b. Ahmed (ö. 17. yüzyılın sonları) olup Kütahya müftülüğü yaptığı için “Müftî
Derviş” olarak tanınmıştır (Kurnaz, 1999). Dedesi Beşir b. Ahmed, büyük dedesi ise Kalburcu
Şeyhi Pîr Ahmed Efendi’dir.

Gaybî’nin büyük dedesi Kalburcu Şeyhi Pîr Ahmed Efendi günümüzde birçok topluluk
tarafından hürmet edilen, adına etkinlikler düzenlenen bir kişidir. Aleviler onun adına 2009
yılından beri “Ulusal Pîr Ahmet Efendi Anma ve Kültür Festivali” düzenlemekte, bu etkinlikler
çerçevesinde yemek pişirip dağıtmakta, semah gösterileri sunmaktadır. Diğer taraftan
Kalburcu Şeyhi Pîr Ahmed Efendi, Halvetîlerin nazarında da saygı duyulan bir kişiliktir.
Kendisinden sonra gelen aile efradının Halvetîliğe mensup olması ve bunların içerisinde
Halvetî halifesi olmuş zatların varlığı dikkati çeker. Bu sebeple Pîr Ahmed Efendi’nin hem
Halvetîler hem de Aleviler tarafından itibar edilen bir kişi olması araştırılması gereken bir
durumdur. Zahidiyye tarikatı İbrahim Zahid Geylani’den (ö.1305) sonra Şeyh Safiyyüddin
Erdebîli ile Safeviyye, Şeyh Ahi Muhammed Harezmî(ö.1378) ile de Halvetiyye olarak devam
etmiştir. Neticede her iki tarikat aynı köklere dayanmakta, her ikisi de Sünni özellikler
taşımaktadır. Ancak Safevî tarikatı, Şeyh Cüneyd (ö. 1460) zamanında siyasî bir hüviyete
bürünmüş ve Şiiliği benimsemiştir. 

Diğer taraftan Halvetîlik, ortaya çıktığı Horasan bölgesinin özelliklerini de taşımaktadır.
Bu bölgede Ehl-i beyt önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple Halvetîlik’te Ehl-i beyt motifinin
önem arz etmesi doğal bir durum olarak telakki edilebilir. Aynı kökenden gelmeleri ve Ehl-i
beyt motifinin ön plana çıkması Halvetî gelenekten gelen Pir Ahmed Efendi ve ahfadının
Sofçalı Aleviler tarafından hürmet edilmesinde önemli bir etken olarak görülebilir. 

Yine XVI. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devletinin toprakları içerisindeki Türkmenleri kendi
tarafına çekmek isteyen Şah İsmail ve Safevî Devleti’ne karşı, Ehl-i beyt sevgisi gibi
Türkmenlerin sosyo-kültürel yapısına uygun motifleri taşıyan Halvetiliği desteklediği
görülmektedir. Bunun sonucu olarak gerektiğinde Halvetî şeyhleri bir dede görünümünde
Türkmenlerin arasında bulunmaktadır. Pîr Ahmed Efendi de Türkmenlerin arasında bir Alevi
Dedesi gibi davranmış, Alevilerin hürmet ettiği bir dede konumuna gelmiş olabilir.

Pîr Ahmed Efendi hakkındaki literatür incelendiğinde yazılı kaynaklardaki bilgilerin çok az
ve birbirini tekrar eder mahiyette olduğu müşahede edilmektedir. Buradaki bilgilerin bir
kısmı sözlü kültürdeki rivayetlerle desteklenirken, sözlü kültürde farklı rivayetler de görülmektedir.
Bu sebeple Kalburcu Şeyhi Pîr Ahmed Efendi hakkında ulaşılabilen yazılı ve sözlü
kaynaklar çerçevesinde bilgiler verilecektir. Diğer taraftan kabrinin bulunduğu günümüz
Sofça halkının Pîr Ahmed Efendi ve Alevilik anlayışıyla ilgili literatürde bilimsel bir çalışma 
dikkati çekmemektedir. Bunun bir neticesi olarak Sofçalıların Pir Ahmed Efendi’yi tanımlama
şekli ve Alevilik anlayışı tespit edilmeye çalışılacaktır.
Bu çerçevede Pir Ahmed Efendi’nin geçmişteki ve günümüzdeki algılanışı yazılı kaynaklar
ve sözlü kültüre dayalı olarak ele alınacaktır. Yine Sofça’daki Alevilerin din anlayışını tespit
etmek için nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Buna bağlı olarak geleneksel Alevilikle
ilgili yazılı eserler, alan araştırması için nitel araştırma yöntemi olan görüşme tekniği kullanılmıştır.
Bu çerçevede Sofçalı Alevîlerin bağlı olduğu ocak dedeleri ve Sofçalılarla görüşmeler
etrafında kaynak kişiler kullanılmıştır. Görüşme yapılan kişilerin yazı sonunda ayrıntılı olarak
verilmiştir. Görüşmeler “Görüşme formunun” içeriğine uygun olarak gerçekleştirilmiştir.
Böylece Pîr Ahmed’in kabrinin bulunduğu Sofça Köyü halkının Alevilik anlayışı, Sofça
Alevilerinin kendilerini tanımlama şekli Sofça’daki tâliplerin bağlı olduğu ocak dedeleri ve
Sofçalı tâliplerle yapılan görüşmeler çerçevesinde ortaya konulmaya çalışılmıştır. 
______
 Aşığın hikâyesini durmaksızın feryat eden bülbüle değil, sessiz sedasız can veren pervanelere sor..
Ara
Cevapla


Hızlı Menü:


Şu anda bu konuyu okuyanlar: 2 Ziyaretçi

Online Shopping App
Online Shopping - E-Commerce Platform
Online Shopping - E-Commerce Platform
Feinunze Schmuck Jewelery Online Shopping