Delil nedir?

[Pervane]

Alevilerin yüzyıllardan beri maruz kaldığı aşağılama ve iftiralarda kast edilen
mum, cem süresince sürekli yanması sağlanan ve cem sonunda dua ile dede tarafından
dindirilen delil (çerağ) dir. Cem, delilin uyarılması (yakılması) ile başlar. Cem
sonunda dede tarafından dua ile dindirilir.
 Bu delilin yanmasında tereyağı veya kesilen
kurbanların iç yağı kullanılır. Delilin yanında delilci olarak bulunan hizmet sahibi
cem süresince onun sürekli yanmasını sağlar. Delilci, cemde delilin sürekli yanmasını
sağlayamaz; delile yağ eklemeyi geciktirir ya da herhangi bir ihmalden delil sönerse,
delilci bu hatasından dolayı bir kurban kesme yükümlülüğü altına girer. Delilin
(çerağın) sürekli yanar vaziyette olması sağlanır. Çünkü delilin o meydanı hem fiziksel
hem de manevi olarak aydınlattığı kabul edilir. Yeni bir çerağ hazırlama işlemi
şöyle yapılır: Çerağ fitilini yapmaya yeterli bir miktar bez, eritilmiş içyağı ile dolu
olan kaba bandırılarak bezin yağı iyice emmesi sağlanır. Daha sonra bezin üzerine
pirinç tanesi iriliğinde tuz atılarak rulo şeklinde dürüm gibi sarılıp bağlanır. Bağlanan 
bu rulo delilin fitilini oluşturur. Bu fitil, çerağın kabı içerisine dikilerek etrafı yağ ile
doldurulur ve fitille birlikte donan yağ, çerağı oluşturur. Alevilerin kente gelmesiyle
başlayan süreçte uygulanan cemlerde yakılan çerağ olarak mum kullanılmaktadır.