Kardashev Ölçeği İle Tanışın

[Pervane]

İnsanın bitmez tükenmez merakı ile kendini ve içinde bulunduğu evreni tanıma, anlama, şekillendirme arzusu onu ne kadar ileriye götürebilir dersiniz? Bunu merak ediyorsanız Kardashev ölçeği ile tanışma zamanınız gelmiş demektir, tabii hala taışmadıysanız…

Kardashev ölçeği, uygarlıkları; teknolojik gelişimlerini iletişim kurma doğrultusunda kullanabilecekleri enerji miktarına göre ölçeklendirir. 1964’te, kozmik sinyallerle dünya dışı akıllı yaşam arayan Rus astrofizikçisi Nicolai Kardashev, bir kültüre ait uygarlığın gelişmişlik düzeyinin iki temel şey üzerinde durduğu fikrini ortaya attı: Enerji ve teknoloji.

Kardashev’e göre tüm bir gezegenin kaynaklarını kontrol edip gezegene tam anlamıyla hâkim olan bir teknolojik gelişime sahip olan uygarlık Tip 1, bir güneş sistemini kontrol edebilecek seviyede bir uygarlık Tip 2, bütün bir galaksiyi kontrol edebilecek teknolojik seviyeye sahip uygarlık Tip 3 olarak sınıflandırılır.

Sınıflandırmalar enerji tüketim seviyelerine göre şöyle yapılmış: Tip 1 (1016 watt), Tip 2 (1026 watt) ve Tip 3 (1036 watt). Diğer gök bilimciler, ölçeği Tip 4’e (1046 watt) ve Tip 5’e kadar genişletmişler.

Kardashev kendi ölçeklendirmesinde, çok fazla gelişmiş olacağından Tip 3’ün ötesini tanımlamamış, daha sonra Michio Kaku, Robert Zubrin ve Carl Sagan gibi isimler Tip 3’ten sonrasını da tanımlamışlar.

Uygarlık türlerine kısaca göz atacak olursak:

Tip 0 (Alt Evren Kültürü): Bu medeniyet enerji ve ham maddelerini ahşap, kömür ve yağ gibi organik esaslı kaynaklardan çıkarır. Bu bir yerlerden tanıdık geliyor olmalı. Böyle bir uygarlık tarafından kullanılan herhangi bir roket mutlaka kimyasal tahrik sistemine bağlı olacaktır. Bu tür yolculuk fazlasıyla yavaş olacağından, bu düzeyde bir uygarlık (çoğunlukla) kendi gezegeniyle sınırlı kalacak.

Tip 1 (Gezegensel Kültür):

Tip 1 olarak nitelenen bir uygarlık, gezegenindeki tüm enerji kaynaklarını kullanabilme yeteneğine sahip olmalı. Füzyon enerjisi de bunlardan biri.

“Teknoloji seviyesi günümüzde Dünya’da ≈4×1019 erg/saniye (4 × 1012 Watt) enerji tüketimi ile elde edilen seviyeye yakın. Guillermo A. Lemarchand bunu ” 1016 ve 1017 Watt arasında, Dünya’nın maruz kaldığı Güneş ışınlarına eşdeğer bir enerji kapasitesi ile çağdaş dünyasal uygarlığa yakın bir seviyede.” olarak ifade etti. Böyle bir uygarlık gezegenlerindeki enerji çıktısının tamamını ustalıkla kullanabilir. Bunun için insanlığın mevcut enerji üretimini 100.000 kat artırması gerekiyor. Yine de sonraki tip uygarlıklara göre geri olduklarını söylemek gerek.

Tip 2 (Yıldızlararası Kültür):

Kurgusal bir Dyson Küresi. Böylesi bir yapı, tüm yıldızı çevreler ve ürettiği bütün enerjinin kullanılmasını sağlayabilir. Tip 2 uygarlıklar, büyük olasılıkla Dyson Küresi (veya benzeri) bir teknoloji yardımıyla kendi yıldızlarının bütün enerjisini kullanmanın yollarını bulacaktır.

Kendi yıldızının yaydığı bütün enerjiyi toplayabilen uygarlıklardır, örneğin Dyson küresi inşa edebilecek seviyede bir uygarlık. 4 x 1033 erg/saniye (4 x 1026 watt) yani Güneş’ten elde edebileceğimiz enerjinin tamamı kadar enerjiyi toplayabilirler. Alternatif olarak, yıldızın füzyon gücü, bu medeniyet tarafından ihtiyaçlarını karşılamak için büyük ölçekli bir reaktör olarak kullanılabilir.

Tip 3 (Galaktik Kültür):

Tip 3 uygarlıklarda biyolojik canlılık teknoloji ile iç içe geçmiş olacaktır. Böylesi uygarlıklarda canlılığın tanımını yapmak oldukça güç olabilir.

İçinde bulunduğu galaksinin ürettiği enerjinin tamamını kullanan bu uygarlıklar  4×1044erg/saniye (4 x 1037 watt) gibi bir enerjiye hükmederler. Galaksiyi sömürgeleştirebilirler, yüzlerce milyon yıldızdan enerji çıkarabilirler, yıldızlararası uzayda gezinip sayısız gezegeni ele geçirebilirler.

İnsanlar açısından böyle bir türe erişim, hem biyolojik hem de mekanik olarak yüz binlerce yıllık evrim demektir. Tamamen biyolojik olan insanlar, muhtemelen, sibernetik arkadaşları tarafından kusurlu, alt seviye ya da evrilmemiş olarak görülürler.

Tip 4 (Evrensel Kültür):

Bu uygarlık, Evren’i kapsayan, galaksiler arası bir kültür olacaktır. Trilyonlarca yıldızın gücünü komuta ederek evrende seyahat edebilirler. Bu toplumlar, nihai ölümsüzlüğü elde etmek için, uzay-zaman yapısını değiştirme ya da entropinin kasıtlı olarak yavaşlatılması (ya da tersine dönmesi) gibi insanüstü özelliklere sahip olacaktır.

Tip 5 (Çoklu Kültür): Bu uygarlık, kendi evrenini aşmıştır. Evren ölçeğini(madde, uzay-zaman, çoklu boyutlar) manipüle etme yeteneğine sahiptir.

Biz Neredeyiz?

İnsanlığın artan enerji kullanımı önceki yüzyılda 0,582 civarındayken yaklaşık 0,72 Kardashev ölçeğine tırmandı.

Carl Sagan geliştirdiği formül (K: Kardashev Skalası, P: Enerji kullanımı) ile insanlığın şuan bulunduğu düzeyi 0.724 Tip olarak hesaplamıştı. Bu nedenle henüz Tip 1 uygarlık sınıfında bile değiliz. Teorik fizikçi Michio Kaku; insanların Tip 1 durumuna 100-200 yılda, Tip 2 durumuna birkaç bin yılda, Tip 3 durumuna 100,000 ilâ bir milyon yılda ulaşabileceğini öngörüyor.

Bu arada insanlık için Kardashev ölçeğine uyan bir uygarlığın varlığı da hala araştırma konusu…

Ayrıca Michio Kaku’nun konu ile ilgili açıklama yaptığı videoyu da izleyebilirsiniz.