Cem, Cem Ayini, Ayin-i Cem, Ayinü’l Cem nedir?

[Pervane]

Efsaneye göre eski İran hükümdarı Cem ya da
Cemşid’in yılda iki defa gece ve gündüzün eşit olduğu günlerde düzenlenmesini buyurduğu içkili
müzikli eğlence törenlerden kaynaklanan bugün sadece dini amaçla düzenlenen sazlı sözlü,
kadın ve erkeklerin bir arada gerçekleştirdiği dini törenlerin adıdır. Yapılış amaçlarına göre beş
grupta incelenirler:
1. İkrar ayini
2. Dervişlik ayini
3. Baba ayini
4. Halife ayini
5. Mücerred ayini

Cem ayinlerine katılan on iki hizmet sahibi şunlardır:
1- Dede (Sercem): Cemi yönetir
2- Rehber: Katılanlara yardım eder
3- Gözcü: Düzeni sağlar
4- Çerağcı: Çerağ yakarak cemevinin aydınlatılmasını sağlar
5- Zakir: Üç kişilik saz ekibidir
6- Ferraş: Temizliğin ve düzenin sağlanması için rehbere yardım eder
7- Sakka: Su dağıtır
8- Sofracı (Kurbancı): Dağıtılan yemekler ve kesilen kurban ile ilgilenir.
9- Pervaneler: Semah yapanlar
10- Peyik: Cem yapılacağını etrafa yayar
11- İznikci: Cemevinin temizliğini sağlar
12- Bekçi: Ceme gelenlerin evlerini bekler